قیمت گذاری بهینه رمزی آب در بخش های مختلف (مطالعه موردی استان همدان)

وجود موانع و محدودیت های جدی در افزایش عرضه آب، کشورهای جهان را به این نتیجه رسانده است که راه کارهایی از این مشکل را در مدیریت تقاضا برای آب جستجو نمایند. در این راستا، نرخ گذاری مناسب آب محور برنامه ها و سیاست ها قرار گرفته است. در سال های اخیر عبارت "آب به عنوان کالایی اقتصادی" نظیر یک "ترجیح بند" در دستور کارها و توصیه های عمومی نشست های بین المللی تکرار شده و هم چنان می شود. در واقع موضوع اصلی، استقرار و یا به تعبیر بهتر، توسعه و اعتلای نظام سنجش و ارزیابی طرحها، اقدامات و عملکردها با اهداف و معیارهای اقتصادی است. در این نظام، پیامد هر اقدامی به دو صورت ارزش (فایده) و هزینه درج می شود و حالت پایدار، حالتی است که مجموع ارزش ها با مجموع هزینه ها برابر باشد. نقش بالقوه ابزارهای اقتصادی (مانند قیمت گذاری اقتصادی) در تصمیم گیری های قابل پذیرش اجتماعی به ویژه در شرایط دخالت شدید دولت در حد گستردهای درک و تفهیم نشده است. مبحث قیمت گذاری در شرایطی که با بازارهای انحصاری و یا انحصار چندجانبه مواجه باشیم، از جمله مهم ترین مباحث علم اقتصاد به شمار می رود، که این امر در مورد کالاهای تولیدی توسط دولت که دارای انحصار طبیبعی می باشند از اهمیت ویژه ای نیز برخوردار است. زیرا در این نوع از کالاها (مانند آب، برق، گاز و تلفن)، سیاست قیمت گذاری بایستی باتوجه به کلیه ابعاد تأثیرگذارنده بر آن، به گونه ای تنظیم شود تا از ایجاد شوک های ناگهانی بر قیمت و درنتیجه متأثر نمودن شدید تقاضای مصرف کنندگان جلوگیری به عمل آورد. باتوجه به این که صنعت آب در ایران حالت انحصاری دارد، قیمت گذاری مناسب آن است که ضمن رعایت عدم زیان دهی، رفاه اجتماعی را نیز حداکثر سازد. بدین منظور، در این پژوهش، از روش قیمت گذاری رمزی که دارای قابلیتهای فوق می باشد، استفاده شده است. لذا، قیمت رمزی در صنعت آب استان همدان در مصارف مختلف خانگی، صنعت و کشاورزی تعیین شده است. برای تعیین این قیمت ها، توابع تقاضای آب برای مصارف مختلف با استفاده از سری زمانی داده های سال های ??-???? برآورد شده و از طریق آن کشش های قیمتی در این مصارف به دست آمده است. هم چنین، تابع تولید آب با استفاده از داده های سری زمانی سال های ??-???? برآورد گردیده است. به منظور تخمین توابع عرضه و تقاضا از مدلardl و نیز از نرم افزار اقتصادسنجی microfit استفاده شده است. کشش های قیمتی با استفاده از توابع تقاضا و نیز هزینه نهایی تولید، با استفاده از تابع تولید محاسبه شده و سپس قیمت های رمزی برای مصارف مختلف محاسبه شده است.